3.ต่อมไทรอยด์ (Thyroid gland)
เป็นต่อมไร้ท่อที่
อยู่ด้านหน้าของลำคอ โดยอยู่ด้านข้างและใต้ต่อกระดูกอ่อนไทรอยด์ (thyroid
cartilage) ต่อมนี้มี 2 พู
แผ่ออกทางด้านข้างและคลุมพื้นที่บริเวณด้านหน้าและด้านข้างของหลอดลมรวมทั้ง
ส่วนของกระดูกและทั้งสองพูนี้จะเชื่อมกันที่คอคอดไทรอยด์ (isthmus)
ซึ่งอยู่ที่บริเวณด้านหน้าต่อกระดูกอ่อนของหลอดลม (trachea cartilage)
ชิ้นที่สองหรือสาม ขนาดของต่อมจะเล็กลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น
ภายในต่อมประกอบด้วยถุงฟอลลิเคิล (follicle) ทรงกลมเล็ก ๆ
จำนวนมากที่ผนังประกอบด้วยเซลล์เรียงเป็นชั้นเดียวเป็นแหล่งที่สร้างฮอร์โมน
แล้วส่งเก็บที่ lumen เมื่อร่างกายต้องการจะถูกปล่อยเข้าสู่ระบบไหลเวียน
ฮอร์โมนนี้มีลักษณะคล้ายวุ้นหรือ คอลลอยด์เรียกว่า ไทโรโกลบูลิน
(Thyroglobulin)
มีสองชนิดคือ tetraiodothyronine หรือเรียกว่า Thyroxine (T4) และ
Triiodothyronine (T3)
ฮอร์โมนนี้จะถูกเก็บไว้ในต่อมและจะถูกหลั่งเมื่อถูกกระตุ้นจากต่อมใต้สมอง
ส่วนหน้า ฮอร์โมนในเลือดอยู่ในรูป T4 มากกว่า T3 แต่ T3
มีความสามารถในการออกฤทธิ์แรงกว่าประมาณ 3-4 เท่า
4.ต่อมพาราไทรอยด์ (Parathyroid gland)
ลักษณะเป็นก้อนกลมเล็ก ฝังอยู่ด้านหลังของเนื้อเยื่อไทรอยด์ในคนมีทั้งหมด 4
ต่อม ข้างละ 2 ต่อม เป็นต่อมขนาดเล็ก ฮอร์โมนสำคัญที่สร้างจากต่อมนี้ คือ
ฮอร์โมนพาราทอร์โมน (Parathyroid hormone; PTH)
ทำหน้าที่รักษาสมดุลของแคลเซียมในร่างกายให้คงที่
ถ้าหากมีฮอร์โมนนี้มากเกินไปจะมีผลทำให้เกิดการสะสมของแคลเซียมที่ไต
ที่หลอดเลือด มีการดึงเอาแคลเซียมจากกระดูกและฟันออกมา
ทำให้เกิดอาการกระดูกเปราะบางและหักง่าย ทำให้เป็นโรคกระดูกพรุน ฟันหักและ
ผุง่าย
ถ้าต่อมพาราไทรอยด์บกพร่องไม่สามารถสร้างฮอร์โมนได้
จะมีผลทำให้สูญเสียการดูดกลับที่ท่อหน่วยไตลดลงทำให้สูญเสียแคลเซียมไปกับ
น้ำปัสสาวะและเป็นผลทำให้ระดับแคลเซียมในเลือดลดต่ำลงมาก
กล้ามเนื้อจะเกิดอาการเกร็งและชักกระตุก แขนขาสั่น ปอดทำงานไม่ได้
อาการอาจหายไปเมื่อฉีดด้วยพาราทอร์โมนและให้วิตามินดีเข้าร่วมด้วย
5.ตับอ่อน (Pancreas)
ตับอ่อนตั้งอยู่ที่ด้านบนซ้ายของช่องท้อง
โดยวางตัวจากส่วนโค้งของลำไส้เล็กส่วนดูโอดีนัม (duodenum ) ถึงม้าม
(spleen) ละด้านหลังของกระเพาะ (stomach) มีลักษณะค่อนข้างแบน
มีความยาวประมาณ 12 – 15 เซนติเมตร
ตับอ่อนทำหน้าที่ทั้งเป็นต่อมมีท่อคือการสร้างน้ำย่อยไปที่ลำไส้เล็กและเป็น
ต่อมไร้ท่อสร้างฮอร์โมนเซลล์ที่ทำหน้าที่ในการผลิตฮอร์โมนจะรวมกันเป็นกลุ่ม
มีชื่อว่า ไอเลตส์ออฟแลงเกอร์ฮานส์ ( Islets of Langerhans ) มีปริมาณ 1 – 3
เปอร์เซ็นต์ของเนื้อเยื่อตับอ่อนทั้งหมด
ส่วนที่เป็นต่อมไร้ท่อทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเส้นเลือด นั่นคือ
อินซูลิน (Insulin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือด ต่ำลง และ
กลูคากอน (Glucagon)
ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นโดยทำงานตรงข้ามกับ
ฮอร์โมนอินซูลิน
ก่อนหน้านี้ หน้าถัดไป
ก่อนหน้านี้ หน้าถัดไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น